رای وحدت رویه چیست ؟ مشمول حال چه کسانی است ؟ توسط کدام مرجع صادر میشود و….
رای وحدت رویه چیست ؟
اگر شعبه های مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاهها ، در مورد مشابه اعم از اینکه موضوع پرونده حقوقی ، کیفری یا امور حسبی باشد. با استنباط متفاوت از قانون ، آرای مختلف صادر نمایند، میتوان درخواست صدور رای وحدت رویه نمود.
چه کسانی میتوانند درخواست صدور رای وحدت رویه بکنند ؟
رییس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور به هر طریقی از وجود آرای مختلف در موضوع یکسان آگاه شوند میتوانند درخواست صدور رای وحدت رویه کنند. در این راستا هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاهها یا دادستان ها یا وکلای دادگستری نیز میتوانند در صورتی که با آرای مختلف مواجه شوند.
با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور درخواست صدور رأی وحدت رویه بنمایند.
کدام مرجع رای وحدت رویه صادر میکند ؟
هیات عمومی دیوان عالی کشور
هیات عمومی دیوان عالی کشور عالی ترین نهاد قضایی کشور است.
اعضای هیات عمومی دیوان عالی کشور چه کسانی هستند ؟
هیات عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رییس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم روسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب دیوان عالی کشور تشکیل میشود.
در جلسه هیات عمومی حضور دادستان کل کشور یا نماینده دادستان کل کشور ضروری است.
چگونگی صدور رای هیات عمومی دیوان عالی کشور
موضوع مورد اختلاف در جلسه هیات عمومی دیوان عدالت اداری که با حضور اعضای آن تشکیل میشود، مطرح میشود. اعضا در خصوص موضوع اظهار نظر میکنند و بر درستی یکی از دو رای موضوع اختلاف ، اظهار عقیده میکنند.
رای وحدت رویه هیات عمومی با نظر اکثریت اعضای هیات عمومی دیوان عالی کشور صادر میشود.
آثار رای وحدت رویه
- رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور، تفسیر قوانین موجود است و قانونگذاری و حتی وضع قاعده جدید محسوب نمیشود.
- این رای نسبت به پرونده هایی که قبلا رسیدگی شده و رای قطعی در مورد آنها صادر شده ات قابل اجرا و استناد نیست.
- رای وحدت رویه حتی نسبت به دو پرونده ای که رأی آنها با هم اختلاف دارند و این اختلاف در هیات عمومی طرح واقع شده است هم هیچ اثری ندارد.
- در پرونده های کیفری در صورتی که رأی اجرا نشده یا در حال اجرا باشد و مطابق رأی وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور، عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رأی به جهاتی مساعد به حال محکوم علیه باشد. رای هیات عمومی نسبت به آرای مذکور قابل تسری است.
- رأی وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور در موارد مشابه باید از سوی دادگاه رعایت شود، و برای آنها الزام آور است.
آرای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور فقط به موجب قانون یا رای وحدت رویه موخر بر آن قابل تغییر است.
مستند قانونی رأی وحدت رویه دیوان عالی کشور
ماده 471 قانون آیین دادرسی کیفری:
هرگاه از شعب مختلف دیوان عالی کشور یا دادگاهها نسبت به موارد مشابه اعم از حقوقی کیفری و امور حسبی با استنباط متفاوت از قوانین آراء مختلفی صادر شود رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور به هر طریق که آگاه شوند مکلفند نظر هیات عمومی دیوان عالی کشور را به منظور ایجاد وحدت رویه درخواست کنند. هر یک از قضات شعب دیوان عالی کشور یا دادگاهها یا دادستانها یا وکلای دادگستری نیز می توانند با ذکر دلیل از طریق رئیس دیوان عالی کشور یا دادستان کل کشور نظر هیات عمومی را درباره موضوع درخواست کنند.
هیات عمومی دیوان عالی کشور به ریاست رئیس دیوان عالی یا معاون وی و با حضور دادستان کل کشور یا نماینده او و حداقل سه چهارم روسا و مستشاران و اعضای معاون تمام شعب تشکیل می شود تا موضوع مورد اختلاف را بررسی و نسبت به آن اتخاذ تصمیم کنند. رای اکثریت در موارد مشابه برای شعب دیوان عالی کشور و دادگاهها و سایر مراجع اعم از قضایی و غیرآن لازم الاتباع است؛ اما نسبت به رای قطعی شده بی اثر است. در صورتیکه رای اجراء نشده یا در حال اجراء باشد و مطابق رای وحدت رویه هیات عمومی دیوان عالی کشور عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رای به جهاتی مساعد به حال محکوم علیه باشد رای هیات عمومی نسبت به آراء مذکور قابل تسری است و مطابق مقررات قانون مجازات اسلامی عمل می شود.
با درود و احترام
چنانچه اگر عمل انتسابی جرم شناخته شود آیا رای وحدت رویه بر رای قطعی صادره از دادگاه کیفری دو نیز تاثیر گذار خواهد بود؟
در دو مورد یکسان که منتهی به صدور قرار موقوفی تعقیب شده است و نسبت به آنها اعتراض صورت گرفته است از سوی دادگاه تجدید نظر استان تهران و دادگاه کیفری دو استان تهران آرای متفاوت صادر گردیده است اولی اعتراض تجدیدنظر خواه را وارد دانسته است ولی دومی خیر آیا با صدور رای وحدت رویه نسبت به آنها نیز تسری خواهد یافت؟
سلام
در قسمت اخیر ماده 471 قانون آیین دادرسی کیفری در این باره تعیین تکلیف شده است. « در صورتی که رای اجرا نشده باشد یا در حال اجرا باشد و مطابق رای وحدت رویه هیات عمومی عمل انتسابی جرم شناخته نشود یا رای به جهاتی مساعد به حال محکوم علیه باشد رای هیات عمومی دیوان نسبت به آرایء مذکور قابل تسری بوده و مطابق قانون مجازات اسلامی عمل می شود. » از اختلاف رویه شعبی که از آنها نام برده اید بی اطلاعم.