تامین خواسته یعنی ” توقیف اموال اعم از منقول و غیر منقول “
این یک اقدام فوری است که به منظور جلوگیری از انتقال یا تقسیم اموال طرف دعوا انجام میشود.
زمان درخواست تامین خواسته
- ضمن دادخواست راجع به اصل موضوع
- قبل از تقدیم دادخواست راجع به اصل عوا
وقتی خواهان دادخواستی را تقدیم میکند و لازم است به جهاتی که در قانون ذکر شده است خواسته تامین شود ، میتواند ضمن تقدیم دادخواست راجع به اصل خواسته ، صدور قرار تامین خواسته را از دادگاه مطالبه نماید.
هم چنین گاهی مقدمات لازم برای طرح دعوای اصلی فراهم نیست و از طرفی تأمین خواسته فوریت دارد و اگر خواهان بخواهد صبر کند تا مقدمات دعوا را فراهم کند آنگاه ضمن دادخواست راجع به اصل خواسته درخواست تامین خواسته بنماید، بیم آن میرود که خواسته، تقسیم بشود، خواهان میتواند به موجب درخواست مستقل و قبل از طرح دعوا راجع به اصل خواسته، از دادگاه درخواست صدور تأمین خواسته بنماید.
نمونه دادخواست تامین خواسته
نمونه قرار تامین خواسته
در این پرونده خواهان…. با تقدیم دادخواستی مستند به یک فقره سفته به شماره …. به سر رسید … به مبلغ …. که در تاریخ….. واخواست شده است، درخواست صدور تأمین خواسته نموده است.
اینک دادگاه با توجه به سفته استنادی که دلالت بر اشتغال ذمه خوانده دارد، واخواست نامه شماره …. مورخ…..، مستند به بند ج ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی و ماده 292 قانون تجارت ، قرار تامین اموال بلامعارض خوانده به میزان …. ریال – وجه سفته – صادر و اعلام میشود. اجرای این قرار منوط به ابلاغ است.
در صورتی که خواهان ظرف ده روز مدت 10 روز از تاریخ ابلاغ از طرح دعوا راجع به اصل خواسته استنکاف ورزد، دادگاه به درخواست خوانده، قرار تامین صادره را لغو مینماید.
رئیس دادگاه….
در چه مواردی میتوان درخواست صدور تامین خواسته نمود؟
- دعوا مستند به سند رسمی باشد
- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد
- در مواردی از قبیل اوراق تجاری واخواست شده که به موجب قانون، دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین باشد.
- خواهان خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید را به صورت نقدی به صندوق دادگستری واریز نماید.
خسارت احتمالی
ممکن است در اثر اجرای قرار تأمین خواسته به خوانده خسارت وارد شود. به عنوان مثال وقتیت در اجرای قرار تامین خاسته ملک متعلق به خوانده توقیف شود، او نمیتواند اقدام به انتقال ملک به دیگری نماید. در نتیجه در اثر نوسانات بازار از قیمت ملک کاسته شود.
در این صورت اگر در نتیجه دادرسی، رای به نفع خواهان صادر شود، چون صدور قرار تامین خواسته و اجرای آن و در نتیجه آثار ناشی از آن در نتیجه استفاده درست از اختیارات قانونی خواهان بوده است هیچ خسارتی قابل مطالبه نخواهد بود
اما اگر در نهایت حکم به رد بطلان دعوای خواهان صادر شود، خواهان مکلف است کلیه خسارات وارده به خوانده از محل اجرای قرار تأمین خواسته را به خوانده پرداخت نماید.
لذا به منظور تامین خسارات احتمالی وارده به خوانده در نتیجه اجرای قرار تامین خواسته ، خواهان مکلف است قبل از صدور قرار تأمین خواسته خسارت احتمالی که ممکن است به خوانده وارد شود را به حساب امانی دادگستری واریز نماید.
این خسارت باید به صورت نقدی پرداخت شود. بر خلاف خسارت احتمالی مقرر برای صدور دستور موقت که نوع تامین را دادگاه تعیین میکند، که میتواند علاوه بر وجه نقد مال غیر منقول هم باشد.
میزان خسارت احتمالی توسط دادگاه و بر اساس نوع خواسته و میزان ارزش آن تعیین میشود. با توجه به نحوه نگارش ماده 108 و اینکه “خواهان” خساراتی را که ممکن است به طرف مقابل وارد آید، نقدا به صندوق دادگستری بپردازد، باید گفت که در صورت پرداخت خسارت احتمالی از سوی خواهان حتی در غیر از موارد بندهای الف و ب و ج ماده 108 قانون آیین دادرسی مدنی دادگاه باید قرار تأمین خواسته را صادر نماید ولو خواسته در معرض تضییع یا تفریط نباشد.
الزامی بودن صدور قرار تامین خواسته
هرگاه خواهان مستند به هر یک از جهات مذکور(دعوا مستند به سند رسمی باشد، خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد، در موارد الزام قانونی به صدور قرار تأمین خواسته همانند اوراق تجاری واخواست شده و پرداخت خسارات احتمالی) درخواست صدور قرار تامین خواسته نماید، دادگاه با احراز شرایط مکلف به صدور قرار تأمین خواسته است و نمیتواند درخواست را رد کند. مگر اینکه ارکان دعوا درست نباشد.
صدور قرار تامین منوط به پرداخت خسارت احتمالی است
وقتی درخواست تأمین خواسته به نظر دادگاه میرسد، دادگاه در مورد بند 4 ماده 108 – درخواست صدور تامین خواسته به جهت پرداخت خسارت احتمالی- میزان خسارت احتمالی را تعیین و به خواهان ابلاغ میکند تا نسبت به پرداخت خسارت احتمالی به حساب امانی دادگستری اقدام نماید.
در صورتی که مبلغ تعیین شده از سوی خواهان پرداخت شد، دادگاه قرار تأمین خواسته را صادر میکند. در غیر این صورت قرار تامین خواسته صادر نخواهد شد. به عبارتی دیگر : صدرو قرار تامین دلیل موکول به ایداع خسارت خواهد بود.
موارد عدم پرداخت خسارت احتمالی
در موارد زیر، قرار تأمین خواسته بدون اینکه پرداخت خسارت احتمالی ضروری باشد، صادر خواهد شد.
الف- دعوا مستند به سند رسمی باشد
ب- خواسته در معرض تضییع یا تفریط باشد
ج- در مواردی که به موجب قانون دادگاه مکلف به قبول درخواست تامین خواسته شده باشد، همانند اوراق تجاری واخواست شده به موجب قانون 292 قانون تجارت ، پس از اقامه دعوی محکمه مکلف است به مجرد تقاضای دارنده براتی که به علت عدم تادیه اعتراض شده است، معادل وجه برات را از اموال مدعی علیه به عنوان تامین توقیف نماید.
دادگاه صالح
دادگاهی برای رسیدگی به درخواست صدور قرار تأمین خواسته دارای صلاحیت است که صلاحیت رسیدگی به اصل دعوا را دارد.
ضرورت معلوم و عین معین بودن خواسته
درخواست تامین خواسته در صورتی پذیرفته میشود که میزان خواسته معلوم یا عین معین باشد. در صورتی که میزان خواسته معلوم نباشد مثلا مواردی که تعیین میزان دقیق خواسته به نظر کارشناس موکول است، قرار تأمین خواسته صادر نخواهد شد چرا که لازمه اجرای قرار تامین خواسته شخصی بودن خواسته است تا اولا مشخص شود چه میزان خسارت احتمالی باید اخذ شود و ثانیا: چه میزان از اموال خوانده توقیف شود.
ابلاغ قرار تامین خواسته
قرار تامین خواسته بعد از صدور به طرف دعوا-خوانده- ابلاغ میشود.
قرار تأمین خواسته باید فوری به خوانده دعوا ابلاغ شود. هرگاه ابلاغ فوری قرار وجود نداشته باشد و خواسته در معرض تغییع و تفریط باشد، دادگاه میتواند دستور دهد که تامین ابتدا اجرا و سپس ابلاغ شود.
اعتراض به قرار تامین خواسته
بعد از اینکه قرار تأمین خواسته به طرف دعوا ابلاغ شد، خوانده حق دارد ظرف مدت ده روز به این قرار اعراض نماید. رسیدگی به اعتراض به قرار تامین خواسته در صلاحیت دادگاهی است که قرار را صادر کرده است.
دادگاه در اولین جلسه رسیدگی به اعتراض خوانده به قرار رسیدگی خواهد کرد.
اعتراض ثالث به اجرای قرار تامین خواسته
گاه ممکن است در جریان اجرای قرار تأمین خواسته مالی توقیف شود که شخص ثالثی مدعی مالکیت بر عین یا منافع آن باشد. در این صورت مستند به مواد 146، 147 -حسب مورد- قانون اجرای احکام مدنی، شخص ثالث میتواند به اجرای قرار تامین خواسته اعتراض نماید و ضمن اعتراض مدعی شود که مالی که در جریان اجرای قرار تامین خواسته توقیف شده است، متعلق به او – ثالث – است در حالی که در جریان اجرای قرار تأمین خواسته دادورز اجرای احکام صرفا میتواند اموال متعلق به خوانده را توقیف نماید
مطالبه خسارت ناشی از اجرای قرار تامین خواسته
صرف صدور قرا تأمین خواسته، بدون اینکه اجرا شود، نمیتواند خسارتی به خوانده وارد سازد.
اگر در نتیجه اجرای قرار تأمین خواسته خسارتی به خوانده وارد آید، خزانه در صورتی میتواند خسارت وارده را مطالبه کند که در دعوای اصلی مطروحه حکم قطعی بر رد یا بطلان دعوای خواهان صادر شده باشد.
دعوای مطالبه خسارت ناشی از اجرای قرار تامین خواسته باید ظرف حداکثر بیست روز از تاریخ ابلاغ حکم قطعی طرح شود.
خواهان دعوای مطالبه خسارت ناشی از اجرای قرار تأمین خواسته ، باید اثبات کند که در اثر اجرای قرار تأمین خواسته به وی خسارت وارد شده است.
مطالبه خسارات ناشی از اجرای قرار تأمین خواسته منوط به تقدیم دادخواست و پرداخت هزینه دادارسی نیست. بلکه متقاضی باید در مهلت قانونی تقاضانامه ایی مشتمل بر درخواست مطالبه خسارت همراه با دلایل ورود خسارت را به دادگاه صادر کننده قرار تقدیم کند.
درخواست وکیل
بهتر است برای طرح دعوا از یک وکیل کمک بخواهید. خدمت مشاوره حقوقی رایگان با وکیل یکی از خدمات موسسه حقوق امروز که شما شهروندان عزیز میتوانید از آن استفاده کنید.
در صورت رضایت میتوانید درخواست وکیل دهید و کلیه امور دادگاه خود را اعم از تامین خواسته یا هر دعوای دیگر به او بسپارید.
با تشکر فراوان
