اعسار از هزینه دادرسی چیست و چه کسی معسر (مشمول این قائده ) محسوب میشود ؟ مدارک لازم آن چیست؟ چه فرم هایی باید پر کنیم و چه مراحلی را باید طی کنیم؟
به طور کلی اعسار از هزینه دادرسی یعنی ناتوانی در پرداخت هزینه دادرسی. اما جزئیات این مفهوم را از زبان وکیل پایه 1 دادگستری محمد موسوی مقدم بخوانید.
اعسار از هزینه دادرسی چیست ؟
هرگاه خواهان بخواهد دعوای طرح کند که آن دعوا مالی باشد، یعنی در نتیجه رسیدگی به آن نفعی مالی عایدش شود، باید هزینه دادرسی پرداخت کند.
پرداخت هزینه دادرسی مطابق با ارزش خواسته خواهد بود. عدم پرداخت هزینه دادرسی موجب رد دعوا خواهد شد.
اگر دعوا مالی باشد و خواهان از پرداخت هزینه دادرسی ناتوان باشد، میتواند از دادگاه درخواست صدور حکم اعسار از پرداخت هزینه دادرسی کند.
در این صورت خواهان باید ضمن دعوای مالی مطروحه و در ستون خواسته، خواسته اعسار از هزینه دادرسی را هم اضافه کند.
چون دعوای اعسار یک دعوای مستقل است. خواهان باید در دادخواست تقدیمی هم “جهاتی را که خود را معسر میداند ” ذکر کند و هم برای اثبات این که از پرداخت هزینه دادرسی ناتوان است دلیل ارائه کند.
قانون گذار در ماده 504 قانون آیین دادرسی مدنی دو جهت را موجب معسر دانستن، خواهان میداند.
مواد قانونی اعسار از هزینه دادرسی
ماده 504 قانون آیین دادرسی مدنی در تعریف معسر از پرداخت هزینه دادرسی بیان داشته است: ” معسر از هزینه دادرسی کسی است که به واسطه { عدم کفایت دارایی } یا {عدم دسترسی به مال خود } به طور موقت قادر به تادیه آن نیست.
از این رو قانونگذار دو جهت را موجب حصول اعسار از پرداخت هزینه دادرسی شناخته است و بدیهی است که بین “عدم کفایت دارایی ” و “عدم دسترسی به مال خود ” تفاوت وجود دارد زیرا:
منظور از عدم کفایت دارایی این است که مدعی اعسار اساسا به میزان هزینه دادرسی مالی ندارد. در حالی که “عدم دسترسی به مال خود ” به این معنا است که مدعی اعسار دارای توانایی مالی لازم حداقل برای پرداخت هزینه دادرسی میباشد. اما بنا به دلایلی به اموال خود دسترسی ندارد تا از محل آن اقدام به پرداخت هزینه دادرسی نماید.
البته توجه به این نکته ضروری است که بین عدم دسترسی به مال و عدم نقد شوندگی آن تفاوت وجود دارد.
یعنی اگر خواهان مدعی اعسار اموال منقول یا غیر منقولی داشته باشد نمیتواند با این توجیه که چون این اموال پول نقد نیستند یا فعلا امکان نقد شوندگی ندارند ، معسر محسوب شود.
چون در هر حال این اموال در دسترس وی قرار دارند و به ویژه طرح بسیاری از دعاوی نیازمند فوریت در اقدام نیستند و خواهان میتواند پس از نقد کردن اموال خود، اقدام به طرح دعوا نماید.
مدارک لازم برای اعسار از هزینه دادرسی
- شهادتت کتبی حداقل 2 شاهد
- دلیلی که اثبات کند خواهان توانایی مالی برای پرداخت هزینه دادرسی را ندارد، مثل فیش حقوقی ، قرارداد اجاره یا ….
نمونه فرم دادخواست اعسار
به طور کلی دادخواست اعسار دارای شکل زیر است و موارد زیر در آن باید پر شود:
خواهان : …..
خوانده : …..
خواسته : 1. مطالبه مبلغ … ریال 2. اعسار از هزینه دادرسی
دلایل:
- شهادت کتبی شهود
- فیش حقوقی
- قرارداد اجاره
- سند عادی مورخ /…/…
شرح دادخواست
ریاست محترم دادگاه های حقوقی شهرستان ….
با سلام
اینجانب مبلغ …. ریال را در تاریخ …. و در قبال تنظیم سند عادی مورخ /../… به آقای خوانده قرض دادم و قرار شد که در تاریخ /…/ پول اینجانب را مسترد نماید.
اما علیرغم گذشت زمان مقرر و علیرغم مراجعات متعدد از استرداد مبلغ دریافتی خودداری می ورزد. اینک با توجه به مراتب صدور رای به شرح خواسته درخواست میشود.
بدوا نیز با توجه به این که کاگر شرکت …. هستم و ماهیانه مبلغ 5 میلیون تومان حقوق دریافت میکنم و از این مبلغ به موجب سند اجاره تسلیمی مبلغ 2 میلیون تومان اجاری بهای مسکن پرداخت میکنم. لذا فاقد توانایی مالی لازم برای پرداخت هزینه دادرسی هستم. از اینرو بدوا رسیدگی به دعوای اعسار و صدور حکم بر اعسار از پرداخت هزینه دادرسی درخواست میشود.
نمونه دادخواست اعسار از هزینه دادرسی تجدید نظر
همین دادخواست اگر برای دادگاه تجدید نظر ارسال شود به این صورت نوشته میشود:
تجدیدنظرخواه
تجدیدنظر خوانده
تجدیدنظر خواسته
شرح دادخواست
ریاست محترم دادگاههای تجدیدنظر استان…
با سلام
ضمن تجدیدنظر خواهی از دادنامه شماره …. مورخ …. صادره از شعبه …. دادگاه حقوقی کرج که در تاریخ …. به اینجانب ابلاغ شده است، نقض آن به جهت مغایرت دادنامه معترض عنه با موازین قانونی و عدم توجه به دلایل درخواست میشود. بدوا با توجه به اینکه اینجانب فاقد توانایی مالی کافی برای پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر به میزان …. ریال هستم مستند به دلایل ابرازی از جمله شهادت کتبی گواهان، صدور رای بر اعسار از پرداخت هزینه دادرسی مرحله تجدیدنظر درخواست میشود.
نمونه رای و استشهادیه اعسار از هزینه دادرسی
در دعوای زیر خواهان در متن دادخواست مدعی ” عدم دسترسی به اموال خود شده است اما در متن استشهادیه ، عدم تمکن مالی و نداشتن داریی کافی را دلیل اعسار خود اعلام کرده است.
که منجر به صدور رای زیر شده است:
لذا در هنگام طرح دعوای اعسار باید در انتخاب دلیل اعسار دقت کرد.
در نتیجه هرگاه خواهان میخواهد مدعی اعسار شود لازم است در تنظیم متن دادخواست و استشهادیه پیوست آن دقت کند. به ویژه اینکه در فرم پیش نویس استشهادیه های در اختیار دفاتر خدمات قضایی ، در توجیه علت اعسار هم “عدم کفایت دارایی ” و هم “عدم دسترسی به مال خود ” نوشته شده است که معمولا خواهان ها در هنگام طرح دعوای اعسار به تفاوت این دو توجهی ندارند و علیرغم اینکه در متن دادخواست عدم دسترسی به اموال را علت اعسار بیان میکنند اما به استشهادیه ای استناد میکنند که در آن علت اعسار هم ” عدم دسترسی به مال و هم عدم کفایت دارایی” نوشته شده است.
از وکیل کمک بخواهید
اگر هنوز در ارسال دادخواست اعسار از هزینه دادرسی مشکل دارید میتوانید از مشاوره حقوقی رایگان ما استفاده کنید.
موسسه حقوق امروز ارائه دهنده خدمات حقوقی آنلاین امکان درخواست وکیل و انجام کلیه خدمات حقوقی را برای شهروندان عزیز فراهم آورده است.
یک نظر در “اعسار از هزینه دادرسی”