موضوع استرداد هدایای نامزدی و دوران عقد مسئله‌ی بسیار مهمی است. بنابراین اگر برای این موضوع به یک وکیل طلاق و یا مشاوره حقوقی طلاق نیاز دارید، می‌توانید از طریق دکمه زیر با ما در ارتباط باشید.
آنچه در مطالب این صفحه خواهید خواند:
- هدایای دوران نامزدی
- نامزدی چیست و به چه مرحله‌ایی گفته می شود؟
- ماهیت حقوقی نامزدی
- هدایای دوران نامزدی
- تعریف هدیه
- ماهیت حقوقی هدیه
- آیا می توان هدایی دوران نامزدی را مسترد کرد؟
- به هم خوردن نامزدی
- هدایای دوران دوستی و امکان استرداد آن
- آیا این هدایا قابل استرداد است؟
- کلام پایانی
هدایای دوران نامزدی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با استرداد هدایای نامزدی و دوران عقد سخن خواهیم گفت و در این باره اطلاعات مفیدی در اختیار شما قرار خواهیم داد بنابراین به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مطالب این صفحه همراه ما باشید.
نامزدی چیست و به چه مرحله‌ایی گفته می شود؟
در ایران، نگرش به دوران نامزدی در عرف و قانون مدنی متفاوت است. در عرف متاثر از احکام شرعی و مبتنی بر ضرورت حلال بودن روابط زن و مرد در چهارچوب انعقاد عقد نکاح، دوران نامزدی، به دوران بعد از انعقاد عقد ازدواج و قبل از آغاز زندگی مشترک زیر یک سقف یا به عبارتی دوران «عقد بستگی» اطلاق می شود.
در حالی که از نظر قانون مدنی نامزدی به مرحلۀ قبل از انعقاد عقد نکاح اطلاق می شود. نامزدها هرچند با قصد انعقاد عقد نکاح در آینده با یکدیگر ارتباط برقرار می کنند اما را ممکن است این رابطه به انعقاد عقد نکاح و آغاز زندگی مشترک منجر نشود.
استرداد هدایای نامزدی و دوران عقد
ماهیت حقوقی نامزدی
دربارۀ ماهیت حقوقی نامزدی، نظرات متفاوتی مطرح شده‌است، بعضی نامزدی را فاقد هرگونه اثر حقوقی و تنها تعهد اخلاقی دانسته‌اند. در مقابل، برخی آن را تعهد حقوقی دانسته‌اند. این دسته چهار گروه‌اند؛ بعضی آن را تعهد یکطرفه دانسته‌اند، بعضی عقد قرارداد و برخی وعدۀ قرارداد دانسته‌اند. گروهی نیز اثری مانند مذاکرات مقدماتی برای آن قائل شده‌اند.
نظریۀ برگزیده این است که نامزدی رابطه‌ای است که زن و مرد برای شناخت یکدیگر برقرار می‌کنند و هدف آشنایی با خصوصیات و روحیات و آمادگی برای زندگی مشترک است. قانون‌گذار نیز به دلیل اهمیت نکاح و لزوم وجود رضایت در برقراری این رابطه، نامزدی را فاقد هرگونه جنبۀ الزام‌آور قرار داده تا طرفین تا آخرین لحظه آزادی و امکان تصمیمگیری یا تغییر نظر داشته باشند و با خیال راحت عقد نکاح را منعقد سازند.
هدایای دوران نامزدی
در دوران نامزدی که البته عشق و علاقه سرشار است و تمایل به جلب نظر نهایی طرف مقابل برای انعقاد عقد نکاح بیشتر از همیشه است، ممکن است نامزدها و حتی خانواده‌ها هدایایی برای طرف مقابل خریداری نمایند.
نوع هدایا نیز باتوجه به شرایط اقتصادی یا آداب و رسوم متفاوت است، از اشیای با ارزش تا کالاهای مصرفی و حتی پوشاک و خوراک. البته نامزدها یا اطرافیان آنها در دادن هدیه الزامی ندارند بلکه بیشتر جنبۀ اخلاقی و عرفی دارد. اگرچه با وعده ازدواج علقه زوجیت ایجاد نمی‌شود اما شکی نیست که با دادن هدیه رابطۀ حقوقی میان آنها ایجاد میشود.
تعریف هدیه
هدیه، در اصطلاح به «تملیک مال منقول بهطور مجانی یا انتقال از موضعی به موضع دیگر به قصد اکرام و تعظیم»تعریف شده‌است.
مشاوره حقوقی
ماهیت حقوقی هدیه
ماهیت حقوقی هدیه نوعی هبه است، هبه قراردادی است که براساس آن مالی را مجاناً به دیگری تملیک می‌کنند. اگرچه در ضمن تعریف هدیه از دو شرط منقول بودن و انتقال از محلی به محل دیگر نام برده شده‌است، و هدیه را می توان از مصادیق هبه دانست. گیرندۀ هدیه مالک آن میشود و می‌تواند هر تصرفی در آن بنماید.
آیا می توان هدایی دوران نامزدی را مسترد کرد؟
اما هدایای نامزدی تابع قواعد خاصی بوده و مقررات مربوط به هبه در مورد آنها به طور کامل اجرا نمی‌شود. براساس ماده 1035 قانون مدنی هرکدام از نامزدها می‌توانند از وصلت امتناع کرده و درواقع نامزدی را به هم بزنند. گاهی اوقات انحلال نامزدی با علت موجه صورت می‌پذیرد.
درواقع به هم خوردن نامزدی به دلیل آگاهی از هر موضوعی که اطلاع از آن مانع ایجاد نامزدی میشد، را می‌توان در زُمرۀ علل موجه دانست. برای مثال، اگر یکی از نامزدها، براساس ماده 1040 قانون مدنی از دیگری گواهی صحت امراض مسریه تقاضا و او از ارائه این گواهی خودداری کند، انحلال نامزدی به این دلیل یا هر دلیلی که قابل توجه براساس حُسن نیت باشد مسئولیتی برای کسی‌که نامزدی را به هم زده ایجاد نمی‌کند و طرف مقابل نمی‌تواند تقاضای جبران خسارت کند.
مطلب مرتبط: استرداد هدایای زوجین پس از طلاق
نامزدها باتوجه به حقی که قانون به آنها داده‌است در هر صورت، چه با علت موجه و چه بدون علت موجه، امکان انحلال نامزدی را خواهند داشت. اما در فرض بر هم زدن نامزدی بدون علت موجه، مسئولیت جبران خسارت وارده به طرف مقابل بر عهدۀ آنها خواهد بود.
پس از حذف ماده 1036 قانون مدنی، که صراحتاً امکان مطالبۀ این خسارت را فراهم می‌نمود، حقوق‌دانان قواعد عمومی مسئولیت مدنی را مبنای مطالبۀ خسارت دانسته‌اند. ایشان در این راه از سه قاعده بهره جستند. برخی قاعدۀ غرور، برخی قاعدۀ تسبیب، و برخی قاعدۀ سوء استفاده از حق را مستند جبران خسارت دانسته‌اند.
به هم خوردن نامزدی
درصورت برهم خوردن نامزدی، از یک سو، حقوق مالی زوجین مطرح میشود و از سوی دیگر باید توجه کردکه میان شروط مالی و هدایای نامزدی تفاوت‌های اساسی وجود دارد، پس نباید این دو را با یکدیگر یکسان دانست.
شروطی مالی مانند مهریه به تبع عقد نکاح که سند رسمی است، رسمیت دارد و مانند مهریه قدرت اجرایی دارد اما هدایای نامزدی در قرارداد رسمی قید نمی‌گردد و فقط طبق نص قانون مدنی در زمان اختلاف، در رویۀ قضایی دربارۀ آنها تصمیم گرفته میشود. پس، اگر یکی از زوجین خواستار استرداد هدایای نامزدی باشد، باید دلیل بیاورد که این هدایا را به طرف مقابل تحویل داده‌است تا بتواند آن را استرداد نماید، اما شروط مالی مندرج در سند رسمی نکاح قدرت اجرایی دارد.
طبق ماده 1037 قانون مدنی؛ «هر یک از نامزدها می‌توانند درصورت به هم خوردن وصلت منظور هدایایی را که به طرف دیگر یا ابوین او برای وصلت منظور داده‌است مطالبه کند …»، ولی در شروط مالی درصورت انحلال نکاح، حتی با فوت هر یک از زوجین، یا هر زمانی‌که مشروط‌له اراده نماید می‌تواند آن را مطالبه کند، ولی در هدایای نامزدی این‌گونه نیست.
دلیل امکان استرداد هدایای نامزدی، صرفاً به هم خوردن نامزدی است، در هدایای نامزدی انحلال نامزدی موجب میشود هر یک از زوجین، هدایایی که به طرف مقابل داده‌است را استرداد نماید. طبق قانون، در نامزدی، هرکدام از نامزدها آزادند هر زمان اراده نمایند نامزدی را به هم بزنند این امر آثار جانبی همراه دارد، چراکه درصورت انحلال نامزدی، نامزدها می‌توانند طبق قوانین به هدایای خود رجوع نمایند.
هدایای دوران دوستی و امکان استرداد آن
هدایای دوران دوستی و امکان استرداد آن
دوستی مرحله‌ای متفاوت از دوران نامزدی است. دردوران نامزدی هدف نهایی زن و مرد یا دختر و پسر از رابطه ازدواج است و در دوران نامزدی سعی می‌کنند تا شناخت کاملی از ویژگی‌های شخصی طرف مقابل پیدا کنند تا اگر همدیگر برای ازدواج مناسب تشخیص دادند با یکدیگر ازدواج کنند.
اما دوستی هایی که امروز هبین دختر و پسرها در جامعه رایج شده است اکثراً بدون قصد ازدواج است و برخی از ابتدا بر این امر تصریح می‌کنند که هیچ وجه قصد ازدواج ندارند. در دوران دوستی هم ممکن است بین دو دوست هدایایی رد و بدل شود.
آیا این هدایا قابل استرداد است؟
در نامزدی چون هدف ازدواج است و دادن هدیه برای جلب نظر طرف هدیه گیرنده برای موافقت با ازدواج است انصراف طرفین یا هر یک از طرفین از ازدواج امکان استرداد هدایای دوران نامزدی را توجیه می‌کند. اما در دوران دوستی چون هدف ازدواج نیست نمی‌توان قواعد ناظر بر هدایای دوران نامزدی را بر آن اعمال و اجرا نمود.
هدیه دهنده می‌تواند استرداد هدیه را بخواهد مگر این که:
- هدیه از مالکیت هدیه گیرنده خارج شده باشد مثلاٍ هدیه گیرنده هدیه را به دیگری واگذار کرده باشد
- در صورتی که در هدیه تغییر ایجاد شده باشد.
کلام پایانی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با استرداد هدایای نامزدی و دوران عقد سخن گفتیم و در این باره اطلاعات مفیدی در اختیار شما همراهان گرامی قرار دادیم. اینک در انتها اگر سوالی دارید دارید می‌توانید از بخش نظرات سوال خود را مطرح کنید تا کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن پاسخگوی شما باشند.
استرداد هدایای نامزدی و دوران عقد | موسسه حقوقی آرمان حقوق امروز
این مطلب به سوالات ما کاملا پاسخ داد متشکر
از بازخورد مثبت شما خرسندیم
مطلب واقعا جامع و عالی بود
این سایت جزو بهترین هاست
متشکر از بازخورد مثبت شما