خسارت گودبرداری
ما در مطالب این صفحه در رابطه با خسارت گودبرداری سخن خواهیم گفت و در این باره اطلاعات مفیدی به شما عزیزان ارائه خواهیم داد. بنابراین به شما عزیزان پیشنهاد میکنیم تا انتهای این صفحه همراه ما باشید.
مسئولیت مدنی
به موجب مادهی 1 قانون مسئولیت مدنی :«هر کس بدون مجوز قانونی عمداً یا در نتیجهی بیاحتیاطی به جان یا سلامتی یا مال یا آزادی یا حیثیت یا شهرت تجارتی یا به هر حق دیگر که به موجب قانون برای افراد ایجاد گردیده لطمهای وارد نماید که موجب ضرر مادی یا معنوی دیگری شود مسئول جبران خسارت ناشی از عمل خود میباشد» بنابر این هر فرد از باب خساراتی که به دیگری وارد مینماید مسئول است و باید از عهدهی خسارات وارده به اموال دیگری بر بیاید.
قاعده عام جبران خسارت
قاعدهی عقلانی و منطقی جبران خسارت بدون تصریح در مواد قانونی نیز توسط یک ذهن سالم قابل استنباط است. در فقه هم مستند به قواعد مشهوری چون قاعدهی لاضرر یا… امر جبران خسارت احراز شده است. اما به هر حال در قوانین مختلف به تناسب موضوع نیز این امر مورد تصریح قرار گرفته است مثلاً آنجا که قانون مدنی در مادهی 331 بیان میدارد :«هر کس سبب تلف مالی بشود باید مثل یا قیمت آن را بدهد و اگر سبب نقص یا عیب آن شده باشد باید از عهدهی نقص قیمت آن برآید.» یا آنجا که در مادهی 328 همان قانون بیان شده است :«هر کس مال غیر را تلف کند ضامن آن است و باید مثل یا قیمت آن را بدهد اعم از این که از روی عمد تلف کرده باشد یا بدون عمد و اعم از این که عین باشد یا منفعت و اگر آن را ناقص یا معیوب کند ضامن نقص قیمت آن مال است.»
خسارت ناشی از ساختمان سازی
به هر جهت یکی از انواع خساراتی که یک فرد میتواند به دیگری وارد نماید در موضوع مذکور یعنی خسارت ناشی از گودبرداری قابل طرح و بررسی است. مثلاً یکی از همسایگان در طی گودبرداری برای احداث ساختمان جدید یا حتی پس از اتمام گودبرداری در طول احداث ساختمان یا غیر آن به یکی از همسایهها خسارتی وارد میکند مثل موردی که مادهی 333 قانون مدنی مشخص کرده است:«صاحب دیوار یا عمارت یا کارخانه مسئول خساراتی است که از خراب شدن آن وارد میشود مشروط بر این که خرابی در نتیجهی عیبی حاصل گردد که مالک مطلع بر آن بوده و یا از عدم مواظبت او تولید شده است.»
مسئولیت از باب گودبرداری
یکی از مصداقهای خسارت هم میتواند ریزش ساختمان مجاور به علت خالی شدن پایههای آن بابت گودبرداری غیراصولی باشد. مادهی 329 قانون مدنی در این باره میگوید :«اگر کسی خانه یا بنای کسی را خراب کند باید آن را به مثل صورت اول بنا نماید و اگر ممکن نباشد باید از عهدهی قیمت بر آید.» بر این اساس مالکان یا مالک آن ساختمان مجاور که خسارت دیدهاند از نظر عقلانی، حقوقی، منطقی، فقهی و شرعی حق مطالبهی خسارات وارده را از مسبب آن خسارات دارند.
مسئول پرداخت خسارت ناشی از گودبرداری
با توجه به اینکه مسبب ایراد خسارت چه کسی بوده است طرف دعوا و مسئول پرداخت آن متفاوت میشود؛ مثلاً مسئول آن میتواند مالک ملک در حال گودبرداری، پیمانکار آن (وفق مادهی 12 قانون مسئولیت مدنی:«کارفرمایانی که مشمول قانون کار هستند مسئول جبران خساراتی میباشند که از طرف کارکنان اداری و یا کارگران آنان در حین انجام کار یا به مناسبت آن وارد شده است مگر اینکه محرز شود تمام احتیاطهائی که اوضاع و احوال قضیه ایجاب مینموده، به عمل آورده یا این که اگر احتیاطهای مزبور را به عمل میآوردند باز هم جلوگیری از ورود زیان مقدور نمیبود کارفرما میتواند به واردکنندهی خسارت در صورتی که مطابق قانون مسئول شناخته شود مراجعه نماید.»)
کارگر مربوطه، مرجعی که اجازهی شیوهی نادرستی از گودبرداری غیراصولی را در قالب پروانه، مجوز یا غیره صادر کرده است باشد (وفق مادهی 11 قانون مسئولیت مدنی:«کارمندان دولت و شهرداریها و موسسات وابسته به آنها که به مناسبت انجام وظیفه عمداً یا در نتیجهی بیاحتیاطی خساراتی به اشخاص وارد نمایند شخصاً مسئول جبران خسارت وارده میباشند ولی هرگاه خسارات وارده مستند به عمل آنان نبوده و مربوط به نقص وسائل ادارات و موسسات مزبور باشد در این صورت جبران خسارت برعهدهی اداره یا موسسهی مربوطه است ولی در مورد اعمال حاکمیت دولت هرگاه اقداماتی که برحسب ضرورت برای تامین منافع اجتماعی طبق قانون به عمل آید و موجب ضرر دیگری شود دولت مجبور به پرداخت خسارات نخواهد بود.»)
البته در مواردی هم همهی آنها یا بعضی از آنها را به نسبت میزان تخلف یا میزان تقصیر یا میزان تسبیب یا به میزان مساوی میتوان مسئول دانست.
مجازات گودبرداری غیر اصولی
محاکم از باب تسبیب فردی که مسبب ورود خسارت بوده است را به جبران آن محکوم میکنند، حتی در قوانین جزایی هم مثل مادهی 677 قانون مجازات اسلامی برای یک چنین اعمالی علاوه بر ضمان مدنی که همان جبران خسارت مادی است مجازاتهایی هم به عنوان کیفر افراد خاطی تعیین شده است :«هرکس عمداً اشیاء منقول یا غیرمنقول متعلق به دیگری را تخریب نماید یا به هر نحو کلاً یا بعضاً تلف نماید و یا از کار اندازد به حبس از سه ماه تا یک سال و شش ماه (و) در صورتی که میزان خسارت وارده یکصد میلیون (100/000/000) ریال یا کمتر باشد به جزای نقدی تا دو برابر معادل خسارت وارده محکوم خواهد شد.» که امکان پیگیری این مسئله را در محاکم کیفری – با سرعت و مزایای بیشتر آن محاکم – در پی خواهد داشت.
جمع بندی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با خسارت گودبرداری و موارد مربوط به آن سخن گفتیم و در این باره اطلاعات مفیدی به شما عزیزان ارائه نمودیم و اینک در انتها اگر سوالی دارید میتوانید از قسمت نظرات سوال خود را مطرح کنید تا کارشناسان ما در سریعترین زمان ممکن به سوال شما پاسخ داده و شما را راهنمایی نمایند.