ما در این صفحه به صورت 0 تا 100 موضوع | مهریه چیست؟ | را بررسی می‌کنیم و اطلاعات مفیدی در این باره به شما همراهان گرامی ارائه می‌دهیم.
اگر در رابطه با مهریه به وکیل مهریه و یا مشاوره حقوقی نیاز دارید، می‌توانید با شماره تماس زیر در ارتباط باشید.
آنچه در این صفحه مطالعه می‌کنید:
- مهریه چیست؟
- رابطه مهریه با شروط ضمن عقد چیست؟
- مهریه وابسته به عقد نکاح
- مهریه در فسخ نکاح
- مهریه عندالمطالبه
- مهریه عندالاستطاعه
- مهریه دین بر ذمه شوهر است
- دادخواست مطالبه مهریه
- چه چیزی را می‌توان مهریه قرار داد؟
- کلام پایانی
مهریه چیست؟
مهریه مال یا فعلِ دارای ارزش مالی است که زوج در عقد نکاح یا پس از آن، با تراضی، به پرداخت یا انجام آن متعهد است. بر همین اساس، طبق ماده 1078 قانون مدنی «هر چیزی را که مالیت داشته و قابل تملک باشد می‌توان مهر قرار داد». بنابراین، مهریه ماهیتی مالی دارد. براساس مواد قانون مدنی مهریه سه نوع است: مهرالمسمی، مهرالمثل و مهرالمتعه.
رابطه مهریه با شروط ضمن عقد چیست؟
آیا شروط مالی ضمن عقد نکاح جدا از مهریه است؟ از نوشته‌های حقوقی که برگرفته از فقه و مواد قانونی است برمی‌آید که نهاد حقوقی مهریه، به عنوان قرارداد فرعی ضمن عقد نکاح یا الزامی قانونی، زوج را در برابر زوجه متعهد به پرداخت یا انجام فعلی می‌نماید. شاید بتوان مهریه را هبه‌ای ویژه دانست، اما براساس قواعد و شرایط قانونی مهریه، ماهیت مهریه نه عقد هبه است و نه عوضی که در مقابل بضع قرار گیرد.
مهریه وابسته به عقد نکاح
ماهیت مهریه، افزون بر مالی بودن، قراردادی است که قانون آن را در عقد نکاح نهاده است. گرچه ممکن است در برخی موارد، مانند جایی که مهرالمثل باید پرداخت شود، قانون‌گذار معیاری برای تعیین میزان آن معین کرده باشد، لذا در جواب کسانی که معتقدند مهریه عوض است باید گفت پس چرا تعیین مهریه در عقد دائم از ارکان نیست و تعیین نکردن مهریه خللی بر عقد نکاح نمی‌افکند.
این نشان می‌دهد که ماهیت مهریه شرط و الزامی است و اگر در زمان انعقاد عقد دائم تعیین نشود عقد صحیح است، اما باید معین کرد آیا تراضی زوجین ملاک تعیین مهریه و خصوصیات آن است یا این معیار قانون‌گذار است. البته ممکن است جایگاه مهریه در نکاح موقت، نظریۀ عوض بودن مهریه را تقویت کند، زیرا در این نوع نکاح، مهریه از ارکان عقد به شمار آمده است.
مهریه عندالاستطاعه
حتما مطالعه کنید: مهریه در فسخ نکاح
برخی حقوق‌دانان و فقها معتقدند که عقد نکاح معوض است و مهریه در جایگاه عوض قرار می‌گیرد، زیرا احکامی که درباره عوض وجود دارد درباره مهریه نیز صادق است، مانند حق حبس در بیع؛ اگر فروشنده بیع را تحویل ندهد، خریدار می‌تواند ثمن را ندهد.
در نکاح نیز اگر مهریه به زن داده نشود، زن می‌تواند از وظایف زناشویی خودداری کند تا مهریهاش را بگیرد. برخی فقها مهریه را شبیه عوض برای بضع می‌دانند آنگونه که در معامله عوض در مقابل معوض قرار می‌گیرد. برخی مهریه را هبه ویژه می‌دانند ضمن اینکه احکام فقهی و حقوقی عقد هبه را کاملاً بر آن مترتب نمی‌دانند.
ﻣﻬﺮﻳﻪ ﻗﺮاردادی است ﻣﺎﻟی ﺗبعی، ﻳﻌﻨﻲ ﻗﺮاردادی دربارۀ ﻣﺎل و ﺟﺪا از اﺻﻞ ﻧﻜﺎح ولی ﺗﺎﺑﻊ آن است. مهریه از آثار مالی نکاح است که در روابط زوجین مطرح است و از تکالیف اختصاصی زوج است. قانون مدنی در فصلی مستقل، جدا از فصل مربوط به حقوق و تکالیف زوجین، به مهر پرداخته‌است.
مهریه دین بر ذمه شوهر است
باتوجه به اینکه ممکن است مهریه دِینی بر ذمّۀ شوهر یا کسیکه متعهدِ پرداخت آن است باشد، مهریه را می‌توان در زُمره دیگر مطالبات، مثل چک صادر شده دانست، یا قراردادی دو نفره که یک طرف ملزم شده تا مالی را به دیگری بپردازد.
بر همین اساس، برخی گفته‌اند «مهریه را وثیقه‌ای در مقابل طلاق مرد یا ابزار اقتصادی جهت کنترل تمایلات نوجویانه مرد در گزینش همسر تلقی می‌کنند. نتیجۀ این نظر این خواهد شد که در مهریۀ حال یا مهریۀ عندالمطالبه، باید قدرت بر تسلیم مهریه به هنگام عقد وجود داشته باشد، چون قدرت بر تسلیم عین مورد عقد به هنگام استحقاق تسلیم، یکی از قواعد عمومی قراردادهاست و همه قراردادها را در بر می‌گیرد.»
برخی بر این باورند که «نظریۀ عوض نبودن مهریه در بین فقها و حقوق‌دانان، طرفداران بیشماری دارد و باتوجه به عدم تأثیر قهقرایی فسخ، بیگمان می‌توان این نظریه را تقویت کرد که مهریه تأسیس خاصی جدای از عوضین است و در این باره از قواعد عمومی فسخ عقود معاوضی خارج است.
بر همین اساس بعضی گفته‌اند «چنانچه وصف خاصی از نظر کمیت و یا کیفیت در مهر شود، چنین شرطی صحیح و لازمالوفا می‌باشد و زوج مکلف است مهر را با همان وصف مشروطه به زوجه بدهد. از این رو، زوجه حق دارد مهر فاقد وصف را قبول یا فسخ کند، بدون اینکه فسخ مهر در اصل نکاح خللی ایجاد کند.»
حتما مطالعه کنید: دادخواست مطالبه مهریه
چه چیزی را می‌توان مهریه قرار داد؟
طبق قانون، مال و هرچه ارزش مالی داشته باشد را می‌توان برای زوجه مهر قرار داد. طبق ماده 1081 قانون مدنی تعیین مقدار آن منوط به تراضی طرفین است. در این باره مشاهده می‌کنیم که قانون‌گذار تنها گفته است که چه چیزی می‌تواند مهریه قرار گیرد و ماهیت مهریه و اینکه مهریه هدیه و هبه است یا شرط مالی برای منعقد کردن عقد نکاح را مشخص نکرده است.
مهریه عندالمطالبه
باتوجه به قواعد عمومی قراردادها، مهریه نمی‌تواند هبه و بذل باشد. مشهور این است که مهریه در مقابل بضع قرار می‌گیرد، درواقع، مانند معامله است که نقش آن در عقد موقت تعبدی و منصوصالعله و وجود آن الزامی است، لکن در عقد دائم می‌تواند بدون عوض باشد، لذا نیاز نیست همیشه برای بضع، عوض باشد ولی باید بعد از عقد آن را مشخص کرد و درصورت تعیین نکردن مهریه باتوجه به مواد قانونی نوبت به مهرالمثل یا مهرالمتعه می‌رسد.
در تشابه می‌توان گفت اگر کسی برای دیگری کار کند، ممکن است مستحق اجرت باشد و می‌تواند مجانی کار کند، ولی در نکاح چنین نیست، اگر نکاح دائم باشد، درصورت تعیین نکردن یا شرطِ نبودِ مهر باید تکلیف آن بعد از عقد مشخص شود و در نکاح موقت اگر مهریه تعیین نشود نکاح باطل است.
کلام پایانی
ما در مطالب این صفحه در رابطه با مهریه سخن گفتیم و موضوع ” مهریه چیست ” را به طور کامل بررسی کردیم. اینک در انتها اگر در رابطه با مهریه سوالی دارید می‌توانید از قسمت نظرات آن را با ما مطرح کنید تا کارشناسان ما در سریع‌ترین زمان ممکن به سولات شما پاسخ دهند.
یک نظر در “مهریه چیست؟”